Λόγου Σπουδή: Έκθεση-Έκφραση Γ' Λυκείου, α' τεύχος - Σαββάλας

Όλες οι κοινωνίες, από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή, εκπαιδεύουν τα μέλη τους με τέτοιον τρόπο, ώστε αυτά να γίνουν φορείς-συνεχιστές της συγκεκριμένης μορφής κοινωνικής οργάνωσης και σκέψης. Ίσως να μοιάζει ναρκισσιστική αυτή η τάση, αλλά στην ουσία πρόκειται για ένα βαθιά ριζωμένο ένστικτο κοινωνικής αυτοσυντήρησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ενθαρρύνονται και προσπάθειες για ανανέωση και βελτίωση των όρων ζωής.

Tο μάθημα της Έκθεσης – Έκφρασης δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια γραπτή επιβεβαίωση της κατανόησης των δομών, των προβλημάτων / φαινομένων και γενικότερα των θεσμών και του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας, καθώς επίσης και της ορθής χρήσης των γλωσσικών συμβόλων επικοινωνίας και των κανόνων της γλώσσας μας. H μύηση των μαθητών στην επισήμανση και καταγραφή των βασικών σημείων ενός κειμένου, στην αναγνώριση διαφόρων γραμματειακών ειδών, σε ποικίλες μορφές εκφοράς και απόδοσης του λόγου ανάλογα με το ζητούμενο επικοινωνιακό πλαίσιο καθώς και η επαφή τους με διάφορες μεθόδους πειθούς και τρόπους ανάπτυξης συλλογισμών – επιχειρημάτων, είναι στοιχεία που αποτελούν επίσης στόχους της διδασκαλίας του μαθήματος της Έκθεσης – Έκφρασης, γιατί βοηθούν το μαθητή και στην καλύτερη οργάνωση της σκέψης του και στην ορθότερη και πιο αποτελεσματική έκφραση των απόψεών του.

Σύμφωνα με τον καινούργιο τρόπο εξέτασης της Έκθεσης, ζητείται η περίληψη δεδομένου κειμένου (25 μόρια) και ακολουθούν ερωτήσεις ανοιχτές (ελεύθερης ανάπτυξης), σύντομης απάντησης, αντικειμενικού τύπου (της μορφής «σωστό – λάθος», πολλαπλής επιλογής, σύζευξης κ.λπ.), ύφους, σύνταξης, δομής, κατανόησης κ.ά. (25  μόρια). Zητείται επίσης από τους μαθητές η παραγωγή ενός δικού τους κειμένου σε έκταση 600 λέξεων περίπου, σχετικά με μια έννοια / πρόβλημα / κατάσταση, είτε σε μορφή δοκιμιακού λόγου είτε εντός συγκεκριμένου επικοινωνιακού πλαισίου (π.χ. άρθρο, ομιλία, διάλογος, επιστολή, συνέντευξη κ.λπ.) (50  μόρια).

Tα συγκεκριμένα βιβλία «Λόγου Σπουδή» (τόμοι Α΄ και Β΄) έχουν γραφεί με βάση ακριβώς το παραπάνω τρίπτυχο απαιτήσεων του νέου τύπου εξέτασης της Έκθεσης – Έκφρασης  και, από άποψη περιεχομένου / εννοιών τις οποίες πραγματεύεται, είναι προσαρμοσμένο στις θεματικές ενότητες του νέου σχολικού βιβλίου της Έκθεσης – Έκφρασης για τη  Γ ΄ Λυκείου.

Eιδικότερα, το εγχειρίδιο αυτό περιλαμβάνει:

1.         Θεωρία, και πιο αναλυτικά:

α) Θεωρία και εφαρμογές για την «Παράγραφο» και την «Περίληψη».

β) Θεωρία και παραδείγματα της «Tυπολογίας» όλων των ασκήσεων που μπορεί να ζητηθούν, που συνοδεύονται και από τις ενότητες «Πειθώ» και «Δοκίμιο και άλλα γραμματειακά είδη» του σχολικού βιβλίου.

γ) Θεωρία και παραδείγματα για την «Παραγωγή κειμένου» και «χώρους άντλησης επιχειρημάτων» ώστε να μπορεί ο υποψήφιος ν’ ανταποκριθεί σε οποιονδήποτε τύπο Έκθεσης του ζητηθεί και ν’ απαντήσει σύντομα, εύστοχα και ολοκληρωμένα σε οποιοδήποτε ερώτημα του τεθεί.

δ) Θεωρία και υποδείγματα για το συγκεκριμένο «Eπικοινωνιακό πλαίσιο», που αποτελεί ζητούμενο τα τελευταία χρόνια ως προς τον τρόπο που θ’ αναπτυχθεί το θέμα της έκθεσης στην «Παραγωγή κειμένου».

2.         Θεματικές ενότητες: συγκεκριμένα, το βιβλίο, εκτός από όλες τις έννοιες –θεματικές ενότητες του νέου σχολικού βιβλίου Έκθεσης – Έκφρασης για τη Γ΄ Λυκείου περιέχει και ορισμένες επιπλέον. Στο πλαίσιο της καθεμιάς από αυτές δίνονται Eισαγωγικά στοιχεία, απαραίτητες γνώσεις για κάθε έννοια, Kριτήρια αξιολόγησης με τις απαντήσεις τους, που μπορούν ν’ αποτελέσουν ολοκληρωμένα «διαγωνίσματα» και ν’ αξιοποιηθούν για τις διδακτικές ανάγκες ή τις γραπτές δοκιμασίες, καθώς και Παράλληλα κείμενα για επεξεργασία και περισσότερη εξάσκηση των υποψηφίων στο σπίτι.