Ο άνθρωπος που κοιτάζει - Αλμπέρτο Μοράβια

 «Ο ηδονοβλεψίας δεν παρατηρεί τόσο το αντικείμενο όσο την κίνησή του, δηλαδή τη συμπεριφορά του».

Η καθημερινή ζωή κυλά ανώδυνα για τον τριανταπεντάχρονο Ντόντο, παιδί του Γαλλικού Μάη, την αινιγματική σύζυγό του Σίλβια και τον ηλικιωμένο πατέρα του, καταξιωμένο πανεπιστημιακό, σ’ ένα ευρύχωρο σπίτι στο κέντρο της Ρώμης. Οι περίπλοκες μα «εξαιρετικά ευανάγνωστες» σχέσεις τους περνούν από το μικροσκόπιο του Ντόντο, που κοιτάζει την πραγματικότητα με μια μηχανική αποστασιοποίηση, εστιάζοντας με το μυαλό σε όσα συμβαίνουν και απορρίπτοντάς τα με το συναίσθημα. Έτσι, αυτός ο «αδιάφορος» της δεκαετίας του ’80, πολιορκημένος από τον έρωτα και τις διαστροφές του, από θεατής-ηδονοβλεψίας φτάνει να γίνει κατήγορος του ίδιου του εαυτού του.

Ελκυστικές, αξιομνημόνευτες μυθιστορηματικές παρουσίες με απρόβλεπτες επιθυμίες σ’ ένα από τα πιο ξεχωριστά κείμενα της αφηγηματογραφίας του Αλμπέρτο Μοράβια. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1994 από τον Tinto Brass.

Ο Αλμπέρτο Μοράβια (1907-1990) γεννήθηκε και πέθανε στη Ρώμη, που είναι το σκηνικό των περισσότερων βιβλίων του. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς της Ιταλίας: ο Μοράβια έγραψε μέσα στο περιβάλλον του μεταπολεμικού ρεαλισμού χωρίς να ταυτιστεί με κανένα λογοτεχνικό κίνημα, δημιουργώντας, μάλλον, ο ίδιος σχολή με το έργο του. Το 1929 εκδόθηκε στο Μιλάνο το πρώτο του μυθιστόρημα, "Οι αδιάφοροι", μια ρεαλιστική περιγραφή της μεσαίας τάξης, που έγινε μπεστ σέλερ και αργότερα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστή τον Ροντ Στάιγκερ. Με τα επόμενα μυθιστορήματά του επιχείρησε να σχολιάσει την κατάσταση των πραγμάτων στην Ιταλία κατά τη διάρκεια του φασισμού, προκαλώντας το θρησκευτικό και πολιτικό κατεστημένο της εποχής. Η κοινωνική αλλοτρίωση, το σεξ χωρίς αγάπη, η συχνά αξιολύπητη εικόνα του ανδρικού φύλου, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, η συναισθηματική ανικανότητα, τα προβλήματα του σύγχρονου ζευγαριού και η απομόνωση αποτελούν μερικούς από τους θεματικούς άξονες στα μυθιστορήματα "Αγκοστίνο", 1944, "Μια γυναίκα από τη Ρώμη", 1947, "Η ανυπακοή", 1948, "Ο κομφορμιστής", 1951, "Η χωριάτισσα", 1957, "Η πλήξη", 1960. Έγραψε, επίσης, νουβέλες, σενάρια και συλλογές διηγημάτων. Πολλά βιβλία του μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο (όπως τα "Μια γυναίκα από τη Ρώμη", το 1954, από τον Λουίτζι Τζάμπα, "Αγκοστίνο", το 1962, από τον Μάουρο Μπολονίνι, "Η περιφρόνηση", το 1963, από τον Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, "Η πλήξη", το 1963, από τον Νταμιάνο Νταμιάνι, "Οι αδιάφοροι", το 1964, από τον Φραντσέσκο Μαζέλι, "Ο κομφορμιστής", το 1970, από τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, κ.ά.), καθώς διακρίνονται από καθαρά "κινηματογραφικές" αρετές: απλό αφηγηματικό στιλ, δυνατή πλοκή, καίριες ψυχολογικές παρατηρήσεις και αυθεντικούς χαρακτήρες.